Perimeterroute vernieuwd

Moderne markers en opname in wandelnetwerk

OOSTERBEEK Met vernieuwde moderne markers en opname in het wandelnetwerk is de perimeterwandeling in Oosterbeek vorige week bij het Airborne Museum geopend. Burgemeester Agnes Schaap blikte nog maar eens terug op de verschrikkingen die in Tweede Wereldoorlog hebben afgespeeld: ,,Het is een blijvende stuk geschiedenis die bij onze gemeente hoort.”

Koen Wilmink

De perimeter was een hoefijzervormige verdedigingsline rondom Oosterbeek waarin de Britse en Poolse troepen waren teruggedrongen tijdens de Slag om Arnhem. In dit gebied hielden de geallieerden negen dagen stand onder voortdurende Duitse aanvallen. ,,De perimeterwandeling is tegenwoordig een historische wandelroute door Oosterbeek en gaat langs plekken van grote slagen, moedige acties, langs oude landgoederen, voormalige noodhospitalen en de nog steeds zichtbare sporen van de oorlog”, zei Schaap.

OPERATIE MARKET GARDEN Operatie Market Garden was een geallieerd offensief tijdens de Tweede Wereldoorlog van 17 tot 26 september 1944. Luchtlandingstroepen moesten verschillende bruggen over rivieren en kanalen in Nederland veroveren en vasthouden totdat ze door grondtroepen afgelost konden worden. In Arnhem lag één van de doelen: de Rijnbrug. De Duitse tegenstand bleek rondom Arnhem echter veel groter dan verwacht en het lukte de meeste van de bijna 12.000 Britse en Poolse militairen niet om de brug te bereiken.

Op 20 september vielen de geallieerde troepen terug naar Oosterbeek waar de perimeter werd gevormd: een hoefijzervormige verdedigingslinie in en rondom het dorp met de Rijn als basis. Binnen deze perimeter werd in de dagen daarna zwaar gevochten. De bevoorrading van de geallieerde troepen had veel gebreken en al snel zaten de militairen zonder eten, medische voorzieningen en munitie. Veel militairen waren ondertussen gewond geraakt of gesneuveld. 

NOODHOSPITALEN Veel gebouwen werden ingericht als noodhospital om de gewonde soldaten te verzorgen. Voorbeelden daarvan waren: Hotel De Tafelberg, Schoonoord, Hotel Vreewijk, Landgoed de Hemelse Berg, het huis aan de Paul Krugerstraat 70 en het witte huis naast de Oude Kerk aan de Benedendorpsweg. Het witte huis - de pastorie - werd bewoond door de bekende Jan en Kate Terhorst. Beiden zijn ondertussen overleden.

Op 25 september waren de voorraden zo goed als op en werd het duidelijk dat de geallieerde grondtroepen hen niet meer op tijd zouden bereiken. De overgebleven geallieerde luchtlandingstroepen moesten zich terugtrekken over de Rijn. 6.500 Britse en Poolse troepen werden krijgsgevangen gemaakt en er vielen 1900 doden. De burgerbevolking van Oosterbeek bracht deze heftige dagen door in kelders in de hoop het gevaar te ontwijken, maar ook hier vielen tientallen slachtoffers. Na de slag was Oosterbeek grotendeels vernield en moesten haar inwoners evacueren.

De wandelroute voert deelnemers onder meer langs de Oude Kerk, het Airborne Monument De Naald, Hotel Dreyeroord, Station Hoog, natuurlijk de eerder genoemde hotels en Villa Hartenstein dat destijds dienst deed als Duits hoofdkwartier en later in Britse handen viel. De route is mogelijk gemaakt door het Airborne Museum, Liberation Route Europe en de gemeente Renkum. De Provincie Gelderland zorgde ook voor ondersteuning.