Expositie: Zuid-Veluwe, natuur, kunst en erfgoed

OOSTERBEEK De Zuid-Veluwe is één van mooiste gebieden van ons land. Een zeer divers natuurgebied: de stuwwallen gevormd door de ijstijd, de Rijn met zijn uiterwaarden, uitgestrekte heidevelden,donkere bossen, sprengen en beken. Een prachtige inspiratie voor schilders, dichters en schrijvers.Door een spoorlijn naar Arnhem in 1845 werden Oosterbeek en omgeving voor schilders, dichters en schrijvers beter bereikbaar. Zo ontwikkelde zich hier de eerste Nederlandse kunstenaarskolonie, ook wel het Hollandse Barbizon genoemd.Eerste kunstenaarskolonie. 

Het gevarieerde landschap trok veel kunstenaars naar de Zuid-Veluwezoom. Door de uitvinding vande verftube kon ‘en plein air’ geschilderd worden. Zo ontstond de Oosterbeekse School, eenvoorloper van de Haagse School, omdat schilders als Anton Mauve en de gebroeders Marisaanvankelijk in de gemeente Renkum aan het werk gingen, maar hun schilderstijl verderontwikkelden in Den Haag. Schilders als Johannes en zoon Gerard Bilders, Hendriks en Meiners gavenwèl hun naam aan de Oosterbeekse School.De flamboyante Johannes Warnardus Bilders werd de verbindende factor van de schilders die inOosterbeek voor langere of kortere tijd verbleven. Zij ontmoetten elkaar in kleine kroegjes enlogementen en bediscussieerden daar elkaars werk. Tekenscholen werden opgericht. Dezeinspirerende sfeer oefende een grote aantrekkingskracht uit op jonge en talentvolle kunstenaars vanverschillende disciplines. Met de verslechterende gezondheid van Bilders kwam aan dezesamenkomsten rond 1885 een einde.Omstreeks de eeuwwisseling klaarde het culturele klimaat weer op. In 1902 richtte schilderThéophile de Bock de Renkumse kunstenaarsvereniging ‘Pictura Veluvensis’ op. Samen met schilderBarend Ferwerda wist hij de vereniging tot grote bloei te brengen. Deze vereniging wilde debelangstelling voor de kunst bevorderen en de samenwerking van hier wonende kunstenaarsstimuleren. Pictura Veluvensis organiseerde jaarlijks een tentoonstelling van werk van de leden envan genodigde kunstenaars. Ook leden van de Haagse School, kunstenaars uit kunstenaarsdorpen alsBergen en Laren deden mee aan de exposities. Pictura Veluvensis werd echter in hoge mate geraaktdoor de economische crisis van 1929 en werd in 1935 opgeheven.Collectioneur Pim Kwak ( 9 december 1939 -2021)Pim Kwak kende de natuur van de Zuid-Veluwe op zijn duimpje. Hij wandelde met zijn vader veel inde natuur en zo werd hij verzamelaar van kristallen en steentjes. Hij stond – naast zijn werk bij Philips– vaak op beurzen met zijn stenenverzameling. Op een veiling kocht hij zijn eerste schets van XenoMünninghoff en werd vanaf dat moment een verwoed verzamelaar van schilderijen uit de tijd van deOosterbeekse School en ‘Pictura Veluvensis’.Pim Kwak heeft heel lang geprobeerd om op verschillende locaties in Oosterbeek een museum op terichten en daartoe zijn vele initiatieven ontplooid, maar tot op heden is dat niet gelukt.Na zijn dood dreigde zijn grote collectie uit elkaar te vallen. Een oud-inwoner van Oosterbeek paktede handschoen op en kocht de hele verzameling. Vervolgens schonk hij een geselecteerdekerncollectie van meer dan 150 schilderijen aan de gemeente Renkum. Daar bleef het niet bij. Deze
mecenas maakte zich sterk voor de restauratie én het organiseren van een grote tentoonstelling alseerbetoon aan Pim Kwak. Nu kan uiteindelijk toch een mooie expositie gehouden worden met eenbelangrijk deel van zijn collectie en over de eerste kunstenaarskolonie in Nederland.Unieke expositieDe Stichting CultuRe kreeg van de gemeente Renkum het verzoek om samen met de mecenas eententoonstelling te organiseren. Hier zijn meer dan 90 schilderijen te zien zijn van onder anderen deschilders X. Münninghof, B. Ferwerda, J.W. Bilders, Théophile de Bock, M. Vos, Th. Goedvriend,Willem Roelofs en A. Markus. De schilderijen worden voornamelijk in vier natuurthema’stentoongesteld: stuwwallen, bossen, heide en water. In samenwerking met IVN Zuid-Veluwe enHeemkunde Renkum geeft de expositie een beeld van de veranderende natuur uit de periode van dekunstenaarskolonie en heden, en biedt deze ook een sfeerbeeld uit die tijd. De titel van de expositieis:
Oosterbeekse kunstenaarskolonie herleeft,betoverende natuur in beeld
De expositie wordt in de Concertzaal, Rozensteeg 3 in Oosterbeek gehouden van 1 juni t/m 27augustus 2023 van woensdag t/m zondag 11:00 – 17:00 uur. Voor meer informatie en ook vooreducatieve programma’s en wandeltochten zie: www.stichting-culture.nl