Het trieste einde van zwarte macho

RENKUM - De dood van zwarte zwaan Zorro, voor velen hèt symbool van uiterwaardengebied de Jufferswaard in Renkum, roept veel en heftige reacties op. Verdriet en boosheid overheersen bij de bevolking van het dorp en ook ver daarbuiten.

Berichten op Facebook van de Dierenambulance en van Jufferswaard-hoffotograaf Karel Noy zijn meer dan tweehonderd keer gedeeld en minstens net zo vaak becommentarieerd. Sommigen kunnen het niet geloven dat de bekendste zwaan uit de regio zondag in het gebied werd doodgebeten door een loslopende hond.

,,Het was alsof ik een klap in mijn gezicht kreeg toen ik werd gebeld door de Dierenambulance”, zegt Noy (72). Hij is als hobbynatuurfotograaf vrijwel dagelijks in de Jufferswaard te vinden. Hij volgt de opvallende en dominante zwaan al zeker tien jaar. ,,Ik moest even beseffen wat ze zeiden over de telefoon. We hebben slecht nieuws, Zorro is doodgebeten. Ik dacht: Zorro, het zal toch niet waar zijn!”

Nog langer dan Karel Noy volgde Lambert van Gils de geliefde zwarte zwaan. Hij is net als de hobbyfotograaf lid van het vrijwilligersteam van de stichting Renkums Beekdal en is ook vaak in het natuurgebied rondom de oude steenfabriek te vinden. Hij houdt al zo’n vijftien jaar een weblog bij over de avonturen van Zorro en de andere zwanen.

,,Hij kwam in 2007 hier in het gebied. Dankzij foto’s van zijn ring kon ik achterhalen dat hij afkomstig was uit park Angerenstein in Arnhem.” Door het opvallende uiterlijk en het even zo opmerkelijke gedrag had het dier al snel zijn aandacht. ,,Zorro was me er eentje. Hij vocht zich letterlijk in een knobbelzwanenpaar in de Jufferswaard.” Tot Van Gils’ verbazing leidde dat zelfs tot zwart/grauwe bastaard-nakomelingen.

,,Ik had weleens begrepen dat zwarte zwanen en knobbelzwanen samen geen nakomelingen zouden kunnen krijgen, maar dat bleek niet te kloppen”, zegt Van Gils. Dat het beest ‘Zorro’ werd genoemd kwam door zijn kleur, maar ook door zijn dominante optreden.

Van Gils gebruikte in 2009 voor het eerst de naam van de in het zwart geklede televisieheld in zijn webdagboek. ,,Als Zorro bij de vrouwtjeszwaan was, duldde hij het mannetje niet in de buurt. Het was echt een macho. En zijn avonturen waren een epos.”

Maar Zorro werd pas echt beroemd in Renkum en omgeving door de prachtige foto’s van Karel Noy, die ze op Facebook deelde. En zo lieten heel wat volgers al dan niet digitaal een traan bij de ruwe dood van de 15-jarige zwaan. Zo was er een Renkumse die haar achtergrondfoto op het Facebookprofiel verving door een foto van hèt symbool van de Jufferswaard.

Noy heeft in de loop der jaren duizenden foto’s gemaakt van de zwarte zwaan. ,,Het leuke was dat-ie echt contact leek te maken. Dan floot ik even tussen de tanden en dan zag je ‘m jouw kant op komen. Niet alleen bij mij hoor, ook bij anderen.”

Met de grotere druk op de natuurgebieden verbaast het de twee niet dat dergelijke incidenten voorkomen. Van Gils: ,,Bovendien hebben mensen toch al meer het idee dat niemand ze hoeft te vertellen wat ze wel en niet mogen in de natuur. Er mag al zoveel niet door corona.”

Alle discussies komen voor het symbool van de Jufferswaard te laat. ,,Het doet me echt zeer”, zegt Noy. ,,Zonder Zorro is de Jufferswaard de Jufferswaard niet meer.”

Van Gils weet toch een positieve kant te vinden. ,,Nu Zorro niet meer zo dominant aanwezig is, is er misschien wel ruimte voor het knobbelzwanenpaar waar hij zich nu probeerde tussen te dringen. Misschien gaan die nu wel nestelen hier.”